Help, ik heb een bullshit-baan!

Vind jij dat je met jouw baan een zinvolle bijdrage levert aan de maatschappij? Of behoor je tot de betrekkelijk grote groep werknemers die vindt dat hij een bullshit-baan heeft? ‘Bullshit-baan’ werd in 2013 een begrip naar aanleiding van een artikel van de Amerikaanse hoogleraar antropologie David Graeber. Hij schreef vervolgens het boek ‘Bullshit Jobs’, waarin hij o.a. de verhalen heeft verzameld van talloze mensen die hem overspoelden met reacties over hoe vreselijk ze hun eigen onzinbaan vonden. Onlangs verscheen zijn boek in het Nederlands.

Groot aantal bullshit-banen

David Graeber toont in zijn boek aan dat veel werknemers hun baan maar nutteloos vinden. Het gaat hier om een zelfdefinitie; dit betekent dat mensen zelf hun eigen baan als een onzinbaan bestempelen, die niets goeds bijdraagt aan de maatschappij. Volgens Graeber is het aantal bullshit-banen de laatste jaren enorm toegenomen. Hij suggereert dat het om circa 30 tot 40% van de banen draait. Het zou volgens de antropoloog gaan over banen als bankier, telemarketeer, salesmedewerker, advocaat en consultant.

Nederlands onderzoek naar bullshit-banen

Ook in ons land is er onderzoek gedaan naar hoe nuttig mensen hun baan vinden. Robert Dur van de Erasmus Universiteit en Max van Lent van de Universiteit Leiden namen in meer dan 40 landen enquêtes af, die in het teken stonden van de vraag: ‘Vind jij je baan nuttig?’ De conclusie was iets milder dan die van Graeber; in plaats van dat 30 tot 40% hun baan niet nuttig vindt, kwamen zij tot de conclusie dat 8% van de ondervraagden vindt dat zijn of haar baan geen nuttige bijdrage levert aan de maatschappij en dat 17% twijfelt over het nut van hun baan. Hoewel dit aantal minder is dan Graeber voorstelt, gaat het toch om een behoorlijk percentage.

Om welke banen gaat het?

In het onderzoek van Robert Dur en Max van Lent zijn de bullshit-banen vooral de banen binnen de financiële sector en binnen de marketing, sales en pr. Opvallend is dat het traditionele beeld van de ‘nutteloze ambtenaar’ in dit onderzoek nauwelijks bevestigd wordt. Hoewel we wel zien dat de percentages binnen deze beroepsgeroep en in het leger dichter bij het gemiddelde liggen. Beroepen waarbinnen effectief 0% zegt dat zijn of haar baan onzin is zijn: verpleegkundige, onderwijzer en brandweer.

Hoe belangrijk vinden mensen een nuttige baan?

Dat is een andere belangrijke vraag die binnen deze context oprijst. Ook daar hebben de Nederlandse wetenschappers naar gekeken. Uit hun enquête bleek dat 77% van de ondervraagden het belangrijk vindt dat hun baan een nuttige bijdrage levert aan de maatschappij. Van de 8% van de mensen met een zogeheten bullshit-baan zegt vervolgens 50% dat men het jammer vindt dat hun baan geen bijdrage levert aan de maatschappij. Zij vinden hun baan dan ook niet zo leuk en zijn op zoek naar een andere baan.

Help, ik heb een bullshit-baan!

Heb je het idee dat jouw baan weinig bijdraagt aan de maatschappij? Haal je geen voldoening en plezier uit je werk? Zou je graag van baan veranderen, maar weet je niet welke leuke en nuttige baan bij jou past? Dan is het een goed idee om hier in contact te komen met een ervaren loopbaancoach in jouw omgeving. Deze deskundige op het gebied van de arbeidsmarkt, professionele en persoonlijke ontwikkeling en effectief solliciteren kan je helpen met het vinden van jouw ideale baan.